Yeme Bozukluğu Çeşitleri Belirtileri ve Tedavisi
Bir yemek yeme veya beslenme davranışı gibi görünsede günlük hayatı etkilen psikolojik rahatsızlıklardandır. Yeme bozukluğu belirtileri yaşıyorsanız tedavisi için psikolojik destek almanız gerekebilir. Yeme bozukluğu çeşitleri belirlendikten sonra türüne göre tedavi seçenekleri uygulanması gerekmektedir.
Yeme bozukluklarının hepsi ele alındığında nüfusun %5’inde görülen bir hastalık olduğu görülmektedir.Genel olarak çocukluk ve ergenlik döneminde başlamaktadır. Özellikle Anoreksiya ve Bulimia Nervoza kadınlarda daha sık görülmektedir ve hepsi her yaşta ortaya çıkabilmektedir. (1)
Uzmanlara göre tanımlanmış en yaygın 7 adet yeme bozukluğu bulunmaktadır. Makalenin devamında hepsini inceleyebilirsiniz.
Yeme Bozukluğu Nedir?
Yeme bozukluğu, kişinin psikolojik etkenlerden dolayı yetersiz veya aşırı beslenmesi olarak tanımlanmaktadır. Bozukluğu yaşayan kişilerde genel olarak hayatlarını riske atacak kadar sağlıksız beslenme alışkanlıkları görülmektedir. Yemek yememe veya aşırı yemek yeme gibi davranışlar sergileyebilmektedirler. Hatta yemek yedikten sonra kusma gibi davranışları kendilerine alışkanlık edinebilirler.
Yeme Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Yeme bozukluğu belirtileri, yeme bozuklukları türüne göre değişiklik göstermektedir. Ancak her türde gıda ve yemek yeme ile ilgili psikolojik bir problem bulunmaktadır.
Zihinsel ve Davranışsal Belirtileri
- Toplum içinde yemek yeme kaygısı,
- Diyet ve kalori gibi konularla takıntılı derecede ilgilenme,
- Halsizlik veya aşırı enerjik hissetme,
- Yemek yeme saatinden kaçmak için bahaneler üretme,
- Takıntı derecesinde kilo alma korkusu,
- Kilo kaybını gizlemek için kat kat giyinme,
- Çok az yemek yeme veya yemek yemekten kaçınma,
- Çok sık tartılmak,
- Sürekli kalori yakma ihtiyacı hissetmek,
- Aşırı derecede beslenme.
Fiziksel Belirtileri
- Mide rahatsızlıkları ve mide krampları,
- Konstrasyon bozukluğu,
- Yavaş kalp hızı,
- Düşük hormon seviyeleri,
- Baş dönmesi,
- Bayılma,
- Her zaman üşümek,
- Uyku bozuklukları,
- Kuru cilt,
- Kusma,
- Saç dökülmesi,
- Kaslarda görülen güçsüzlük,
- Zayıf bağışıklık sistemi,
- Yaraların yavaş iyileşmesi.
Yeme Bozukluğu Neden Olur?
Yeme bozukluğu sebepleri arasında en yaygın olarak diğer psikolojik hastalıklar bulunmaktadır. Bununla birlikte;
- Düşük benlik saygısı,
- Toplumdan dışlanma korkusu ve değersizlik,
- Kimlik karmaşası,
- Travmalar,
- Cinsel istismar,
- Akran zorbalığı,
- Depresyon,
- Aşırı stres,
- Mükemmelliyetçilik,
- Aile içi iletişim problemleri,
- Genetik faktörler,
- Psikolojik hastalıklara yatkınlık,
- Kişilik özellikleri,
- Seretonin ve dopamin seviyeleri.
Yeme Bozukluğu Çeşitleri Nelerdir?
Yeme bozukluğu çeşitleri arasında en yaygın görülenleri anoreksiya nervoza ve bulimia nervozadır. Tüm bozukluklar eşit derece görülebilir.
Amekan psikiyatri derneğinin yayınladığı DSM5 kitabına göre yeme bozuklukları 7 türe ayrılmıştır.
1. Anoreksiya Nervoza
Anoreksiya nervoza bozukluğu yaşayan kişiler kilo almaktan ve şişman olmaktan korkarlar. Vücut kitle endekslerine göre olması gereken kilolarını kabul etmezler. İdeal kilolarından %25 daha zayıf olabilirler. Bu durum ölümcü sonuçlara neden olabilmektedir. Bununla birlikte aşırı yemek yeme davranışı sergilediklerinde aşırı müsil kullanımı ve kusma ile mideyi başaltırlar.
2. Bulumia Nervoza
Bulumia nervoza yaşayan kişiler sürekli olarak aşırı yemek yeme davranışları nedeni ile aşırı kilo alırlar ve bu kilolardan memnun değillerdir. Kilo vermek için çabalasalarda aşırı yemek yemeyi durduramazlar. Genellikle yeme alışkanlıklarını gizlerler ve toplum içinde yemek yemekten kaçınırlar.
3. Tıkınırcasına / Aşırı Yeme Bozukluğu
Bulumia nervozada ki gibi tıkınırcasına yeme bozukluğu olan kişiler kısa sürede çok fazla yiyecek tüketme davranışı sergilerler. Ancak bu bozukluğa sahip kişiler midelerini boşaltmak için müsil, zorla kusma gibi davranışları sergilemezler. Aşırı yeme bozukluğu kroniktir ciddi sağlık sorunlarına neden olabilmektedir.
4. Gece Yeme Sendromu
Gece yemek yeme sendromu yaşayan kişiler bu davranışlarından vazgeçmek isteselerde vazgeçememektedir. Bununla birlikte uyku problemleri ortaya çıkmaktadır ve kişilerin günlük hayatını etkilemektedir.
5. Pika Sendromu
Pika sendromu kişilerin besin değeri olmayan maddeleri tekrar tekrar tüketmesi olarak tanımlanmaktadır. Daha çok çocuklarda ve hamilelerde görülmektedir. Sendormu yaşayan kişiler kağıt, kum, çakıl, kömür,boya, kumaş, saç, sabun gibi besin olmayan maddeleri tüketirler. Tüketilen maddeleye göre ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
6. Ruminasyon
Ruminasyon bozukluğu; geviş getirme bozukluğu olarakda bilinmektedir. Yutulan gıdaların tekrar ağza getirilmesi ve tekrar tekrar çiğnenmesidir. Bozukluk; bebeklik, çocukluk ve ergenlik döneminde veya yetişkinlik döneminde ortaya çıkabilmektedir.
7. Kaçınan / Kısıtlı Yeme
Kısıtlı veya kısıtlı bozukluğu yaşayan kişiler yemek yemeyi reddetme ve aşırı yemek seçme davranışları sergilemektedirler. Bozukluk boğulma veya gıda zehirlenmesi gibi travmatik olaylar sonucu ortaya çıkabilmektedir.
8. Duygusal Yeme Bozukluğu
Bozukluğu yaşayan kişiler; aç olmamasına rağmen yaşadıkları duygu durum bozuklukları nedeni ile sürekli olarak yemek yeme davranışı göstermesidir.
Yeme Bozukluğu Tedavisi
Yeme bozukluğu tedavisi hastalığın durumuna ve çeşidine göre değişiklik göstermektedir. Genel kontroller sonucunda psikolojik destek alınması veya başka hastalıklara neden olması durumunda hastaneye yatmanız gerekebilir.
Psikolojik destek için psikoterapi en etkili yöntemdir. Aile sorunlarından kaynaklanan nedenlerden dolayı kaynaklanıyorsa aile terapisi seçenekler arasında olabilir.
Hastalığın bilinen bir ilaç tedavisi yoktur. Ancak hastalık depresyon gibi psikolojik etkenlerden kaynaklanıyorsa psikiyatri doktorları tarafından depresyon ilaç reçete edilebilmektedir.
Hastalık tedavisi için yaşam tarzı değişikliği, stres ile baş etme yöntemleri hakkında bilgi sahibi olmak tedavi süreci için destekleyici alternatifler olabilir.
Psikolojik destek almak için DoktorBilgini.com ile Türkiye geneli psikolog veya psikiyatri doktorları profillerini inceleyin. Şehrinizde bulunan uzmanı seçip, yorumlarını okuyun ve kolay randevu alın.
İlgili makaleler
Yorum Yapın