Her Şeyi Kafaya Takmak

“Her gün zihnimde asla durduramadığım düşüncelerle boğuşuyorum, küçüğünden büyüğüne birçok farklı sorunu sürekli olarak düşünüyorum. Uykumu kaçıran, günümü zehir eden düşünce ve kaygılarım nereye gitsem benimle geliyor. Bir çıkmazın içindeyim ve kafama taktığım her şey beni çok yordu” diyorsanız bu yazı sizler için. Peki Herşeyi kafaya takmak neden olur? Nasıl yeneriz?

Her Şeyi Kafaya Takmak Nedir?

Bazı insanlar, kaygı eşikleri çok yüksek olduğundan yaşadığı olay ya da durumlara karşı daha umursamazdır. Öyle ki dünya yansa, dert etmez. Gamsız ya da vurdumduymaz olarak değerlendirdiğimiz bu kişiliklere genelde hayran oluruz. ‘Nasıl bu kadar dertsiz? Ne güzel!’ deriz. Buna karşılık bazı insanların da o kadar her şey umurlarında olur ve her durumu ciddiye alırlar ki. Sabah komşusunun günaydınına karşılık vermeyişine, iş arkadaşının öğle yemeğine onu beklememesine, patronunun tavrına, eşinin sözlerine, çocuğunun bir öğün yemek yemeyişine gibi günlük hayattan çeşitlendirebileceğimiz birçok örnekle kafaya takılacak meseleler üretiriz. Her şeyi sorgular, düşünce yağmurundan çıkamayız. Neden öyle söyledim, o neden böyle davrandı, acaba şunu mu demek istedi, peki şimdi ne yaparım, yarın hava kötü olursa, ya işi yetiştiremezsem gibi örneklendirebiliriz. Her şeyi kafaya taktığımızda, taktığımız her şey farklı sorun doğurur.

Neden Herşeyi Hafaya Takarız

Her insanın yapısı ve mizacı farklıdır. Mizaç ve yaşam tarzımızdan kaynaklı verdiğimiz tepkiler, yaşadığımız duygular da farklılık gösterir. Kesin bir neden olmamakla beraber zaman zaman kafaya takma eylemini çoğumuz yapıyor olabiliriz. Beklentilerimiz, çözülmemiş sorunlarımız, her şeye cevap bulma çabamız  bizi sürekli olarak düşünmeye iter. Küçük ya da büyük taktığımız bütün sorunlar daha da büyüyerek çığ olur.

Beklentilerimiz

Diyelim ki bir iş arayışındayız. Her gün uyandığımızda ‘bugün de işsizim, yine yok işte, e ne olacak o zaman, kesin hiç bulamayacağım’ gibi söylenip durmak sürekli olarak bunu düşünmeye, düşündükçe çözüme varamamaya neden olur. Beklediğimiz şeyin etrafında sürekli olarak kaygıyla dönmek, alternatifleri doğru değerlendirememeye ve olumsuzluklara kapı açmaya sebep olur. Beklediğimiz birçok farklı şey olabilir. Evlilik, iş/kariyer, başarı, ebeveyn olmak, emekli olmak, sağlıklı olmak… Her birini kafaya milyonlarca düşünce eşliğinde taksak, yaşadığımız günlerden çok şey kaçırırız.

Çözülmemiş Sorunlar

Var olan sorunumuza çözüm bulamıyoruz. Bulamadığımız için daha çok düşünüyoruz. Ancak düşünmenin de her zaman çözüm için işe yaramayacağını biliyoruz. İşe yaramadığı için düşünmeyi mi bırakıyoruz? Yoksa neden işe yaramıyor, aslında şöyle olsa yarardı gibi farklı sorular mı üretiyoruz? Hayatın akışı içinde elbette farklı problemlerle karşılaşacağız. Her şey bitti, artık bunu çözemeyiz dediğimiz her şeyin zamanı belli olmaksızın elbette çözüldüğünü görüyoruz. Ancak problem tazeyken, sadece olumsuz tarafına kulak veriyoruz. Hiç geçmez sandığımız her problem, geçiyor. Bu sürekli olarak düşündüğümüz için değil, çözüm zamanı geldiği için oluyor. Yani asıl çözüme, düşünerek değil zaman vererek ulaşıyoruz.

Her şeye cevap bulma çabamız

Belirsizlik içinde ve cevapsız kalmak yorucu olabilir. Ancak onu yorucu yapan şey, süreç değildir. Süreç içinde bizim yaptıklarımız ve tavrımızdır. Cevap bulmak için, belirsizliğe yol açmak için ne kadar çırpınıyorsak o kadar çok yorgun düşeriz. Çırpındıkça düşünüyoruz, düşündükçe çırpınıyoruz. Her şeye bugün, tam şuanda cevap bulmak zorunda değiliz. Hayat bir akış içinde ve istesek de istemesek de zaman akar. Yolun sonu ancak varıldığında belli olur. Varmadan ve sona ulaşmadan, acaba bu yol nereye gider diye düşünmek ve kaygılarımızı sürdürmek yoldaki güzellikleri kaçırmaya sebep olur.

Her Şeyi Kafaya Takan İnsan Ne Yapmalı?

Her şeyi kafaya takıyor ve artık bu durumdan çok yorulduysanız bazı uygulamalar eşliğinde bunu çözebilirsiniz. Uygulamaların yetersiz kaldığını ve durumun hala sürdüğünü düşünüyorsanız psikolojik destek alarak düşünce esaretinden kurtulabilirsiniz. Şimdi uygulamalara detaylı gözle bakalım.

Önce Fark Et

Hangi konular üzerine, neleri kafana taktığını belirle. Hangi zaman dilimlerinde, neyle ilgili kaygılar ve düşünceler taşıyorsun? Önceliklerini belirlemek, süreç içinde belirleyici olacaktır. Kafanda dönen düşüncelere dair neler yapabiliyorsun? Kendini gözlemleyerek farkına varabilirsin. Öyle ki saatlerce düşündüğünde de çözüm hızla gelmeyecektir. Sürekli olarak düşünmenin sende uyandırdığı yeni duygu ve davranışları keşfedebilirsin. Zihnin geviş getirme haline dönüşen durumu dilersen detaylı olarak okuyabilirsin.

https://doktorbilgini.com/ruminasyon-nedir-tedavisi/

Düşünmek İçin Kendine Randevu Ver

Düşünceleri bastırmak ya da onları görmemezlikten gelmek işe yaramayacaktır. Ancak sürekli olarak düşünmenin de faydalı olmadığını biliyoruz. O zaman yapmamız gereken öncelikle zihnimize düşünmek için belirli zamanlar ayırmayı denemektir. Örneğin zihninize şunları söyleyin “Evet, bunu düşünmek istiyorsun. Ancak şuan uygun değilim. Bunu akşam yemeğinden sonra 1 saat düşüneceğim. Şuan var olan düşüncelere devam etmek istemiyorum” . Böylece zihin sakinleşecek ve ne zaman, ne kadar düşüneceğinin belirlenmesi iyi gelecektir. Tıpkı sizinle oyun oynamak bir çocuk gibi. Oynarsınız, oynarsınız ancak ona yeterli gelmez. Daha fazlasını oynamak için sizi tekrar çağırır. Görmezden gelmeyi denerseniz de öfkelenir ve varlığını daha çok belli etmek ister. Bağırır, çağırır ve istediğini alana kadar pes etmez. Ancak ona “film bitince oynayacağım, bulaşık bitince geleceğim, şuan meşgulüm akşam oynayacağım” gibi ifadeler kullanırsanız en azından oynanacağını, kendisinin fark edildiğini bilir.  Düşünceleri de bu duruma benzetebiliriz. Var olduğunu bilmek, ancak düşünmek için belirli bir zaman dilimi ayırmak uygun olacaktır.

Farklı Açıdan Bakmayı Dene

Beklentilerinize, yaşadığınız durumlara farklı açılardan bakmayı deneyin. İşten ayrılmış olabilirsiniz. Ne yapacağınızı bilemez ve çaresiz hissedebilirsiniz. Uzun uzun bunu düşünebilir, kafaya taktığınız durumla uykularınız veya iştahınız kaçacak durumda olabilirsiniz. “Eyvah, şimdi ne yapacağım işsiz kaldım” gibi düşünmenin süreç içerisinde daha fazla kaygılandırmak dışında bir getirisi olmayabilir. Ancak duruma “Tecrübeler edindim, yeni bir fırsat ve maceraya atılıyorum” gözüyle bakmayı deneyebilirsiniz. Siz nasıl değerlendirmek istersiniz zihniniz onu düşünecektir. Yeni bir macera bulma süreci mi daha keyiflidir, çaresizlikten kurtulma süreci mi? Bu soruya verdiğiniz yanıtla iş arama döneminde farklı enerji ve duygular yaşayacak olabilirsiniz. Böylece fırsatları değerlendirmek daha kolay olacaktır. Şuan nasıl düşünüyorsanız, tam tersi haliyle olumlu düşünceleri çağırın. Olumlu düşünceler, olumlu duygulara kapı açacaktır.

İyi Gelecek Aktiviteleri Keşfet

Bazen dinlenmek için farklı uğraşlar ediniriz. En çok da günlük akıştan biraz soyutlanmak ve kafaya taktığımız her şeyden bir süre olmayı dileriz. Bu esnada hepimiz farklı şeylere yönelebiliriz. Sana en çok ne iyi geliyor? Nerede ve nasıl zaman geçirmek zihnine ve duygularına iyi geliyor? Verdiğin cevaplarla uğraştığın hobileri geliştirebilir ya da yenilerini hayatına katabilirsin. Belki henüz keşfetmediğin ancak yapmaktan büyük keyif alacağın şeyleri henüz denememişsindir. Sevmeyeceğin bir şey olsa da farklı bir şeyi denemiş olmak, muhakkak bir şey katacaktır. Her bireyin iyi hissettiği alan biriciktir. Bu alanı en güzel keşfedecek kişi, yine kendimiziz.

Profesyonel Destek Al

Her şeyi kafaya takma eylemi, kişiyi ve yakın çevresini genel anlamda yoran bir süreçtir. Sürekli olarak kaygılar ve düşüncelerle yol almak, yaşamın keyfini kaçırabilir. Nasıl çözeceğimizi bilememek, uyguladıklarımızdan sonuç alamamak yeni takıntılar geliştirmemize de sebep olabilir. Alınan uzman desteğiyle yolculuğunuza odaklanmak ise olumlu sonuçlar getirmektedir. “Sürekli olan düşünme ve her şeyi dert eden” halden kurtulmak için destek alabilirsiniz.

Yazar:

Psikolog Ceyda Kiraz