Psikoloji

Bağımlılık Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Bağımlılığı olan bir kişi, zararlı sonuçlarına rağmen durumu umursamaz. Ödüllendirici etkilerin etkinliğini tekrarlamak için madde kullanmaktadır. Bağımlılık, alkol , inhalantlar, opioidler, kokain ve nikotin gibi maddelerin kullanımını veya kumar gibi davranışları içermektedir. Bağımlılık nedenleri kişiden kişiye değişiklik gösterebilmektedir. Bağımlılığın belirtileri arasında tekrar eden madde kullanımı ya da davranışlar gelmektedir. Bağımlılık tedavisi mümkündür ancak uzun vadede gerçekleşmektedir.

Bağımlılık yaratan davranışların temel nörobiyolojik özellikleri paylaştığına dair kanıtlar bulunmaktadır. Bunlar, nörotransmiter içeren beyin ödül ve pekiştirme yollarını yoğun bir şekilde içerir . Ve diğer yüksek motivasyonlu durumlarla uyumlu olarak, beynin en yüksek işlevlerinin bulunduğu prefrontal korteksteki sinapsların budanmasına yol açamaktadır. Böylece dikkat , hedef madde veya faaliyetle ilgili ipuçlarına odaklanmaktadır. Madde kullanımı veya davranış kesildikten sonra bu tür beyin değişikliklerinin geri döndürülebilir olduğunu bilmek önemlidir.

Hem madde kullanım bozuklukları hem de kumar davranışları, depresyon ve anksiyete gibi akıl sağlığı koşullarının veya önceden var olan diğer sorunların eşlik etme olasılığını artırmaktadır . Madde kullanımı ve kumar bozuklukları yalnızca aynı beyin mekanizmalarını devreye sokmakla kalmaz. Aynı tedavi yaklaşımlarının çoğuna yanıt verirler.

Madde kullanımı ve kumar bozuklukları , beynin ödül, güçlendirme, motivasyon ve hafıza sistemlerini etkileyen karmaşık durumlardır . Kullanım üzerinde bozulmuş kontrol ile karakterizedirler; günlük faaliyetlerin ve ilişkilerin kesintiye uğramasını içeren sosyal bozulma; ve özlem. Sürekli kullanım, tipik olarak ilişkiler için olduğu kadar iş veya okuldaki yükümlülükler için de zararlıdır.

Bağımlılıkların bir diğer ayırt edici özelliği, kişinin maruz kaldığı fiziksel veya psikolojik zarara rağmen, tekrar kullanımla daha da kötüleşse bile, kullanmayı sürdürmeye devam etmesidir. Tipik olarak, vücut varlığına uyum sağladıkça kişinin bir maddeye toleransı artar.

Bağımlılık Nedir?

Bağımlılık, beynin prefrontal kortekste merkezlenmiş yürütme işlevlerini etkilemektedir. Yaşayan bireyler davranışlarının kendileri ve başkaları için sorunlara neden olduğunun farkında olmayabilirler. Zamanla, maddenin veya davranışın zevkli etkilerinin peşinde koşulanilmektedir. Bu durum bireyin faaliyetlerine hâkim olabilmektedir.
Tüm bağımlılıkların umutsuzluk ve başarısızlık duygularının yaşatması normaldir. Bunun yanı sıra utanç ve suçluluk duygusunu tetiklemektedir. İyileşmenin birçok yolu vardır. Bireyler kendi başlarına gelişmiş fiziksel, psikolojik ve sosyal işlevselliğe ulaşabilirler. Sözde doğal iyileşme. Diğerleri, topluluk veya akran tabanlı ağların desteğinden yararlanmaktadır. Ve yine de diğerleri, sertifikalı profesyonellerin hizmetleri aracılığıyla klinik tabanlı iyileşmeyi tercih ediyor.
İyileşmeye giden yol nadiren kolaydır. Nüks veya madde kullanımının nüksü, yolun kesinlikle ortak-ama sonudur. Araştırmacılar, beş yıl boyunca bir bağımlılık bozukluğunun hafifletilmesini sağlayanlar için, nüks olasılığının genel popülasyondakinden daha fazla olmadığını bildiriyor. Sinirbilimciler, sinaptik yoğunluğun kademeli olarak restore edildiğini bildiriyor.

Bağımlılık Belirtileri

Bağımlılık belirtileri, bir maddenin tekrarlayan kullanımı veya bir faaliyetle uğraşarak bozulmaya veya sıkıntıya yol açar. Bağımlılığın klinik teşhisi ve aşağıda bulunan bağımlılık belirtileri listesinin en az ikisinin varlığına dayanmaktadır. Bağımlılık belirtileri,

Madde veya aktivite, daha büyük miktarlarda veya amaçlanandan daha uzun bir süre kullanılmasıdır.
Kullanımı veya bunu yapmak için başarısız çabaları azaltma isteği var.
Maddenin veya faaliyetin peşinde koşmak veya kullanımından kurtarmak önemli miktarda zaman tüketir.
Maddeyi kullanmak veya faaliyete katılmak için şiddetli bir istek olması gerekmektedir.
Maddenin veya aktivitenin kullanılması işte, okulda veya evde yükümlülükleri aksatır.
Madde veya faaliyetin kullanımı, yol açtığı sosyal veya kişilerarası sorunlara rağmen devam etmektedir.
Önemli sosyal, iş veya eğlence etkinliklerine katılım azalır veya durur.
Fiziksel olarak riskli olduğu durumlarda kullanım gerçekleşir.
Fiziksel veya psikolojik sorunlara neden olduğunu veya şiddetlendirdiğini bilmesine rağmen kullanım devam eder.
Tolerans, ya istenen etkiyi elde etmek için önemli ölçüde artan miktarlarda maddeye ihtiyaç duyulmasıyla ya da aynı miktarda maddenin önemli ölçüde azalmış etkisiyle belirtilir.
Geri çekilme, fizyolojik yoksunluk semptomlarının varlığında veya bunları bloke etmek için ilgili bir maddenin alınmasıyla ortaya çıkar.

Durumun ciddiyeti, mevcut bağımlılık belirtileri sayısı ile ölçülür. İki ila üç bağımlılık belirtileri varlığı genellikle hafif bir durumu gösterir; dört ila beş semptom, orta derecede bir bağımlılığı gösterir. Altı veya daha fazla semptom mevcut olduğunda, durum şiddetli olarak kabul edilir.

İlginizi çekebilir: En yaygın görülen bağımlılık türleri

Bağımlılık Nedenleri

Araştırmalar şunu açıkça ortaya koyuyor: Kimin kompülsif madde kullanımı veya kumar davranışı geliştireceğini tahmin etmenin bir yolu yok.

Bağımlılık, pek çok unsurun bir araya gelmesinden kaynaklanan çok yönlü bir durumdur – tabii ki, bağımlılık yapıcı bir maddeye maruz kalma dahil. Doğrudan nedenlerden ziyade, madde kullanım bozukluklarının gelişimi için risk faktörlerini düşünmek daha doğrudur. (Bireyleri bağımlılığa karşı koruyan faktörler de vardır.)

Genler: Tahminler değişkenlik gösterse de bilim adamları, genetik faktörlerin bir madde kullanım bozukluğu geliştirme riskinin yaklaşık yarısına katkıda bulunduğunu buluyor. Örneğin, savunmasızlığa bağlı bir faktör, nörotransmiter dopamin için beyin reseptörlerinin yapısını belirleyen bir gendeki varyasyondur . Diğer bir faktör de vücudun strese verdiği hormonal tepkinin doğasıdır .
Fizyolojik faktörler: Maddeleri metabolize eden karaciğer enzimlerindeki varyasyonların, kişinin alkolkullanım bozukluğu riskini etkilediği bilinmektedir .
Cinsiyet: Erkeklerde kadınlara göre madde kullanım bozukluğu gelişme olasılığı daha yüksektir, ancak sözde cinsiyet farkı alkol kullanım bozukluğu için daralabilir ve kadınlar daha düşük alkol dozlarında sarhoşluk etkilerine daha fazla maruz kalırlar.

Psikolojik faktörler

Kişilik faktörleri: Hem dürtüsellik hem de his arayışı, madde kullanımı ve kumar bozuklukları ile ilişkilendirilmiştir. Dürtüsellik, özellikle nüks riskiyle ilişkili olabilir .
Travma ve istismar: Önemli olumsuz deneyime erken maruz kalma, bir bireyin başa çıkma yeteneğini bastırarak, belki de beyin alarm / sıkıntı yollarını hassaslaştırarak veya stres yükünü artırarak madde kullanım bozukluklarının gelişmesine katkıda bulunabilir.

Ruh sağlığı faktörleri. Gibi durumlar depresyon , anksiyete , dikkat eksikliği bozukluğu ve post travmatik stres bozukluğu ( PTSD ) bağımlılık riskini artırabilir. Güçlü duyguları yönetmedeki zorluklar da madde kullanımıyla bağlantılıdır.

Çevresel faktörler

Aile faktörleri: Güçlü aile ilişkilerinin madde kullanım bozukluklarına karşı koruma sağladığı görülebilmektedir., Ancak aile işleyişinin çeşitli yönleri veya koşullar bağımlılık riskine katkıda bulunabilmektedir. Bağımlılık bozukluğu olan bir ebeveyne veya kardeşe sahip olmak , ebeveyn gözetimi veya desteği eksikliği gibi riski artırmaktadır. Kötü kaliteli veya sorunlu ebeveyn-çocuk ilişkileri ve boşanma gibi aile içi aksamalar da cinsel , fiziksel veya duygusal istismar gibi kişinin riskini artırır . Araştırmalar, evliliğin ve çocuk yetiştirme sorumluluklarını üstlenmenin bağımlılık riskini azalttığını gösteriyor.
Erişilebilirlik faktörleri: Evde, okulda, işte veya toplumda alkol veya diğer maddelerin kolayca bulunması, tekrarlanan kullanım riskini artırır.
Akran grubu: Son derece sosyal hayvanlar olan insanlar, akranlarından güçlü bir şekilde etkilenirler ve genellikle onlar tarafından beğenilmeye çalışıldığında, özellikle ergenlik döneminde birçok davranışını benimseyebilirler . Öte yandan, olumlu sosyal ilişkilerin madde kullanımına karşı güçlü bir şekilde koruduğu bilinmektedir.
Çalışma durumu: Bir işe sahip olmak ve istihdam için gerekli becerileri geliştirmek, istikrar için baskı uygular ve bağımlılık riskini azaltan finansal ve psikolojik ödüller sağlar.

Bağımlılık Tedavisi

Bağımlılık tedavisi mümkündür. Bununla birlikte, iyileşme, genellikle birden fazla girişimi içerebilen uzun vadeli bir süreçtir. Nüks artık sürecin bir parçası olarak görülmektedir ve etkili tedavi rejimleri , tekrarlayan kullanımın önlenmesi ve yönetimini ele almaktadır.

Bağımlılık tedavisi başarısı bir anda oluşmama eğiliminde olabilmekdir. Bağımlılık tedavisi sırasında herhangi bir gelişme, ilerlemenin önemli işaretleri olarak kabul edilmektedir. Madde kullanım sorunu olduğunu fark eden ancak tamamen yoksun bırakmaya hazır olmayanlara yardım etmek için giderek artan bir şekilde programlar mevcuttur.

Bağımlılık, bir bireyin işleyişinin pek çok yönünü etkilemektedir. Bu yüzden hayal kırıklığına tahammül etme becerisinden, toplumda üretken bir rol oluşturmaya ve sürdürmek önem arz etmektedir. İyi tedavi, aile rolleri ve iş becerileri ile akıl sağlığı dahil olmak üzere yaşamın birçok boyutuna odaklanmaktadır.

Bağımlılık tedavisi, genellikle kombinasyon halinde dağıtılan ve iyileşme sürecinde değişmesi muhtemel olan birkaç bileşenden herhangi birini içerebilmektedir.

Bu bileşenler;

Tıbbi gözetim altında yapılan detoksifikasyon gerekli olabilmektedir, ancak tedavinin yalnızca ilk aşamasıdır.
Yasa dışı maddelerin kullanımını azaltan veya buna karşı çıkan ilaçlar bazı kişiler için uygun olabilmektedir. Anksiyete ve depresyon gibi birlikte ortaya çıkan bozuklukları hedef almak için ilaçlar kullanılabilmektedir.
Motivasyonel Görüşme, bir kişinin tedavi konusundaki kararsızlığı çözmesine ve değişim için teşvikler bulup tutmasına yardımcı olan kısa vadeli bir danışmanlık süreci.
Bilişsel Davranış Terapisi(CBT), bir kişinin madde kullanma arzusunu tetikleyen durumları tanımasına ve bunlarla baş etmesine yardımcı olabilmektedir.
Grup terapisi ve diğer akran destek programları, bireysel iyileşmeyi desteklemektedir. Madde kullanımının tekrarlanmasını önlemek için birçok kişinin doğrudan deneyiminden yararlanılmaktadır.
Aile terapisi, bireylerin aile ilişkilerine verilen herhangi bir zararı onarmasına ve daha destekleyici ilişkiler kurmasına yardımcı olur.
İstihdam edilebilirlik becerileri dahil olmak üzere yaşam becerileri eğitimi, bir bireyin tedavi planının bir parçası olabilir.
İyi tedavi programları, bireysel ilerlemenin düzenli olarak izlenmesini de içerir.

Bağımlılık tedavisi, bir doktor muayenehanesi veya ayakta tedavi kliniğinde olabilmektedir. Ancak uzun süreli yatılı tedavide gerçekleşebilmektedir. Herkes için tek bir yol doğru olmayacaktır. Kişinin değişme taahhüdünün, seçtiği bağımlılık tedavi programı türünden daha önemlidir. Bağımsız araştırmacılar, söz konusu tedavi ne olursa olsun, etkili bir bağımlılık tedavisi programı belirlemek için aranacak çok sayıda özellik olduğunu söylüyor:

Hastalar kapsamlı tıbbi ve psikiyatrik taramaya tabi tutulmaktadır .
Tedavi, kronik ağrı, anksiyete veya hepatit gibi birlikte ortaya çıkan durumlar da dahil olmak üzere bireysel ihtiyaçlara yöneliktir .
Aileler tedaviye dahil olur.
İyileşmenin sonraki aşamalarında kaynaklarla aktif bağlantılar yoluyla bakımın sürekliliği vardır.
Tesis, saygılı bir ortam sağlar.
Tedavi hizmetleri kanıta dayalıdır ve en iyi uygulamaları yansıtır.
Personel üyeleri, uyguladıkları disiplinlerde lisanslanır ve sertifikalandırılmaktadır.
Program, ulusal olarak tanınan bir izleme kurumu tarafından akredite edilmiştir.
Hastanın tedaviye tepkisi izlenmektedir ve program veya tesis, tedavi performansını yansıtan sonuç verileri sunmaktadır.

Madde Kullanım Bağımlılığı

Tıp dünyası şu anda madde kullanım bozukluklarını kullanılan ilaç sınıfına göre görmektedir. Sonuç olarak 10 farklı hastalığı tanımlar. Hepsi bağımlılığın tanımlayıcı özelliklerini paylaşmaktadır. Doğrudan ve yoğun bir şekilde beynin ödüllendirme ve güçlendirme sistemlerini içermektedir. Tipik olarak normal aktivitelerin ihmal edilmesine ve olumsuz sonuçlara yol açan kompülsif kullanımı uyarır. Bazı varyasyonlarla, ortak bağımlılık belirtileri paylaşmaktadırlar. Ancak yoksunluk semptomları aralarında önemli ölçüde farklılık göstermektedir. Halüsinojenler ve inhalantlar gibi bazı ilaç sınıflarında görülmemektedir.

Bağımlılık Çeşitleri

Alkol Kullanım Bozukluğu: Alkol, beyin depresanıdır ve alkol kullanım bozukluğu, kadınlar arasında oranlar artmasına rağmen yetişkin erkeklerde (yüzde 12,4) kadınlardan (yüzde 4,9) daha fazla olmasına rağmen yaygındır. Erkekleri ve kadınları farklı şekilde etkiler; Araştırmacılara göre, kadınlar alkolün bazı zararlı etkilerine karşı daha duyarlı olduğu düşünülmektedir. En yaygın olarak, bozukluk 40 yaşından önce gelişir.
Kafein Zehirlenmesi: Çok yüksek dozda kafein tüketiminin sonucu, kafein zehirlenmesi, huzursuzluk, sinirlilik, uykusuzluk, yüz kızarması, gastrointestinal rahatsızlık, kas seğirmesi, başıboş düşünceler ve konuşma, kalp ritmi bozuklukları, tükenmezlik dönemleri ve psikomotor gibi semptomlarla kendini gösterir. çalkalama.
Esrar Kullanımı: Esrar kullanım bozukluğu 18-29 yaşları arasında (yüzde 4.8) en yüksektir ve hastalığın yaygınlığı yaşla birlikte azalmaktadır.
Fensiklidin ve Diğer Halüsinojen Kullanımı: Bu maddeler algıyı değiştirir. Fensiklidin yaygın olarak “melek tozu” veya PCP olarak adlandırılmaktadır ve zihnin vücuttan ayrılması hissi üretmektedir.
Uçucu Madde Kullanım: Uçucu maddeler uçucu hidrokarbonlardır – tutkallardan, yakıtlardan, boyalardan ve diğer uçucu bileşiklerden salınan ve psikoaktif etkileri olan toksik gazlardır. Bozukluk esas olarak 12 ila 17 yaşları arasında ortaya çıkar.
Opioid Kullanım: Opioid ilaçlar arasında yasadışı uyuşturucu eroin ve oksikodon, kodein, morfin ve fentanil gibi reçeteli ağrı kesiciler bulundurmaktadır. Amerikan Bağımlılık Tıbbı Derneği’ne göre, 2015 yılında 200 milyon kişi reçeteli ağrı kesicileri içeren bir madde kullanım bozukluğuna ve 591.000 kişide eroin içeren bir madde kullanım bozukluğu vardı. Opioid ile ilgili aşırı dozlar şu anda 50 yaşın altındaki Amerikalılarda önde gelen ölüm nedenidir. ASAM’a göre reçeteli opioidler, bağımlılığın “ezici ilk kaynağı”.
Sedatif, Hipnotik veya Anksiyolitik Kullanımı: Uyku haplarına ve anti-anksiyete ilaçlarına bağımlılık bu kategoriye girer. Alkol gibi bu ajanlar da beyin depresanlarıdır. Bozukluk oranları 18-29 yaşları arasında en yüksektir.
Uyarıcı Kullanımı: Bu gruptaki maddeler arasında amfetaminler; en iyi reçeteli ilaç Ritalin olarak bilinen metilfenidat; ve kokain. Uyarıcı ilaçlar genellikle dikkat eksikliği / hiperaktivite bozukluğu (DEHB) ve narkolepsinin tedavisi için reçete edilmektedir . ABD’de kokain kullanımı 18-25 yaşları arasında en yüksek olanıdır.
Tütün Kullanım Bozukluğu: Tütünde bulunan nikotin, merkezi sinir sistemi uyarıcısı görevi görür . Araştırmalar, sigara içen yetişkinlerin yüzde 68’inin sigarayı bırakmak istediğini göstermektedir. Bununla birlikte yüzde 50’sinin bırakma girişiminde bulunduğunu gösteriyor.
Diğer (veya Bilinmeyen) Madde Kullanım Bozukluğu: Antihistaminikler, arpa cevizi ve kortizolden steroidlere kadar değişen maddeler de merkezi sinir sistemi üzerinde, ciddi sorunlara neden olan kompülsif kullanıma yol açan etkilere sahip olabilmektedir.
Kumar ve diğer bağımlılıklar: Bağımlılık kokain, alkol, inhalantlar veya nikotin gibi biyokimyasal maddelerle sınırlı değildir. Anında ödül için fırsatlar sağlayan davranışları içerebilmektedir. Bu tür faaliyetlerden hızlı geri bildirim gelebilmektedir. Bu nedenle bir eğlenceyi diğer yaşam hedeflerinin ihmal edilmesine yol açabilmektedir. Kumar ve oyun bağımlılığı büyük miktarlarda paranın kaybına neden olabilmektedir.

Kumar Bozukluğunun Belirtileri

Arzu edilen heyecanı elde etmek için artan miktarlarda kumar oynama ihtiyacı.
Kumarı azaltmaya veya durdurmaya çalışırken huzursuzluk veya sinirlilik.
Kumar oynamayı azaltmak veya durdurmak için tekrarlanan başarısız çabalar.
Kumarla meşgul olma.
Kumar oynamaya yol açan duygusal sıkıntı duyguları.
Oyun kayıpları ve ardından bunları telafi etme girişimleri.
Kumar oynamanın boyutunu gizlemek için yalan söylemek.
Önemli ilişkileri veya işi, okulu veya diğer yükümlülükleri tehlikeye atan kumar.
Başkalarından borçlanmaya yol açan finansal çaresizlik.

Haziran 2018’de, Dünya Sağlık Örgütü , Uluslararası Hastalık Sınıflandırması’nın en yeni baskısında, oyun bağımlığını dahil etti . Bu dahil etme, dünyanın farklı disiplinlerinden ve coğrafi bölgelerinden uzmanların fikir birliğini yansıtmaktadır. Oyun kontrol bozukluğu, sadece küçük bir kısmının teşhis için risk altında olduğuna işaret ediyorlar.

Amerika Birleşik Devletleri’nde, akıllı telefon kullanımı, internette kumar, oyun, pornografi , hatta yemek yeme ve alışverişi içeren aşırı davranışlar kalıpları , olası davranışsal bağımlılık olarak incelenmektedir. Bu tür faaliyetler, bol miktarda acil ödül fırsatı sunabilmektedir. Bağımlılık yapıcı davranış için tüm kriterleri karşıladıkları henüz belirlenmemiştir.