Monofobi: Yalnızlık Korkusu Nedir?

Monofobi Nedir?

Monofobi, yalnız kalma korkusu veya yalnızlık korkusudur. Ev ortamı gibi en güvenilir yerlerde bile yalnız kalmak, kişilerde şiddetli kaygıya neden olabilmektedir. Yalnızlıklık korkusu yaşayan insanlar insanlar, kendilerini güvende hissedebilmek için başkalarına ihtiyaç duyarlar. Monofobi, başka isimlerlede adlandılmaktadır. Bunlar; otofobi, izofobi, erofobi ve yalnızlık korkusudur.

Psikolojik rahatsızlığın detaylarını incelemek gerekirse; mono ”tek, bir” anlamındadır. Fobi ise ”korku” anlamına gelmektedir. Ayrıca sadece insanlarda değil hayvanlarda da görülmektedir. Bununla birlikte yalnız kalma korkusu diğer fobilere göre yenilmesi zor bir rahatsızlıktır. Çünkü kişi güvende olduğundan emin olsa bile korku , endişe ve panik halinde olur. Yalnız kalma korkusu yaşayan kişiler, uyumakta , yemek yemekte , dışarı çıkmakta ve tuvalete gitmekte bile zorlanırlar. Bu nedenle yalnızlık korkusu bulunan kişiler tedavi edilmezse kişinin gündelik, rutin hayatını derinden etkilemektedir.

Yalnızlık Korkusu Neden Olur?

Yalnızlık korkusu nedenleri kişiden kişiye göre değişiklik göstermektedir. Ancak genetik faktörler ortak bir neden olarak gösterilebilir. Kişinin aile öyküsünde yalnız kalma korkusu varsa , kişide rahatsızlığın görülme ihtimali artmaktadır. Bununla birlikte en sık görülen nedenler;

• Travmalar
• Stres
• Sosyo-ekonomik nedenler
• Çok sevilen birinin kaybedilmesi
• Kapalı yerde mahsur kalmak gibi travmalar
• Terkedilmek
• Coğrafya 

Genel olarak çocukluk döneminde görülen travmalar nedeni ile yaşanan monofobi, her yaştan insanda görülebilmektedir.

Monofobi Belirtileri Nelerdir?

Monofobi belirtileri, nedenleri gibi kişiden kişiye göre değişiklik gösterebilir. Ancak genel olarak şu şekildedir:

• Mide bulantısı
• Terleme
• Titreme
• Baş dönmesi ve ağrısı
• Göğüs ağrısı
• Nabız yükselmesi
• Kalp çarpıntısı
• Aşırı korku ve stres
• Mutsuzluk
• İstenmeyen ortamlara girme
• Yalnızlıktan kaçınmak
• Bacaklarda ve kollarda uyuşma
• Boğulacakmış gibi hissetme
• Nefes darlığı
• Kulak çınlaması
• Ölüm korkusu
• Bayılacakmış gibi hissetme
• Sinirlilik hali
• Gerçekte olmayan şeylere inanma

Monofobi Nasıl Teşhis Edilir?

Tıp dünyasında monofobinin tıbbi bir testi bulunmamaktadır. Bu nedenle yukarıda bulunan belirtiler yaşanıyor ve rahatsızlık hakkında şüpheleriniz bulunuyorsa bir psikolog ya da psikiyatri doktoru kontrolüne ihtiyacınız vardır. Uzmanlar tarafından teşhis için DSM 5 kılavuz olarak kullanımaktadır. Bununla birlikte rahatsızlığın, başka bir hastalık ile ilişkisi olup olmadığını anlamak için çeşitli testler yapılması gerekmektedir.

Monofobi Tedavisi Nasıl Yapılır?

Monofobi tedavisi için genel olarak psikoterapi yöntemi kullanılmaktadır. Bununla birlikte en yaygın kullanılan yöntemler; Maruz kalma tedavisi , EMDR , ve bilişsel davranışçı terapidir.

Monofobi tedavisi mümkün bir rahatsızlıktır. Ancak her psikolojik rahatsızlıkta olduğu gibi bu rahatsızlıkta da kişinin öncelikle rahatsızlığını kabul etmesi gerekmektedir. Bununla birlikte fobiye neden olan etkenlerin farkındalığına sahip olmalıdır.

Bilişsel Davranışçı Terapi

Bu terapi yöntemi hasta – terapist iş birliğine dayalıdır. Başarılı iş birliği ile yaşanan düşünceler, duygular ve davranışlar arasında bir bağ kurulmaya çalışılmaktadır. Daha sonra kişiye başa çıkma yöntemleri üretilmektedir. Böylelikle hastaya yaşanan sorunları kendisi çözme becerisi kazandırılmaya çalışılmaktadır. Dünya genelinde genel olarak bu terapi yöntemi kullanılmaktadır.

Maruz Kalma Terapisi

Bu terapi yönteminde terapistiniz sizi tekrar tekrar fobinize maruz bırakacaktır. Belirli aşamalarla korkularınız ile yüzleşmeniz ve sonuç olarak onları yenip, geride bırakmanız hedeflenmektedir. Terapi süresi boyunca çeşitli rahatlama egzersizleri de uygulanmaktadır.

Günümüzde gelişen VR teknolojisi ile maruz kalma terapileri kolaylıkla sağlanabilmektedir.

İlaç Tedavisi

Genel olarak terapi yöntemleri tek başına monofobi tedavisi için yeterlidir. Ancak bazı durumlarda kişinin gösterdiği belirtileri azaltmak için doktorunuz tarafından sakinleştirici reçete edilebilir. İlaçlar terapi yöntemlerine destek sağlayabilir.

Beta Bloker İlaçlar: Adrenaline neden olan uyaranları bloke eden ilaçlardır. Örneğin; endişeli olduğunuzda o uyaranı bloke edebilmektedir.

Sakinleştiriciler: Endişe ve kaygı gibi duyguları en aza indirmek ve rahatlanıza yardımcı olmak için reçete edilmektedir. Bağımlılık yapabildiği için dikkatli kullanılmalıdır.

Kaynakça

Mayo Klinik: Spesifik fobiler

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/specific-phobias/symptoms-causes/syc-20355156