İnsan Neden Mutsuz Olur? Mutsuzluk Nasıl Yenilir?

İnsan olarak hepimizin hedefi mutluluğa ulaşmaktır. Hep aradığımız mutlulukken, mutsuz olduğumuzda korkunç duygular hissederiz. Çünkü mutsuzluğa mutluluk kadar normal bakamayız. Hep iyi hissetmek üzerine yürüdüğümüz yol, aslında her zaman mümkün olmadığını gösterir. Peki mutsuzluk nedir? İnsan neden mutsuz olur? Mutsuzluk nasıl yenilir?

Mutsuzluk Nedir?

Mutsuzluk; hayattan keyif alamama, gündelik ve yaşadığımız zorluklara karşı huzursuz, karamsar ve olumlu duygulardan uzaklaşma halidir. Çevresel ve içsel faktörler eşliğinde mutsuzluğun dozu ve süresi değişmektedir. Mutsuzluk birçok sebebe göre değişmesiyle hem kişiye hem çevresine zarar verir. Nasıl ki bir tebessümün herkese bulaşma gücü varsa, mutsuz ya da somurtan birinin de ortama olumsuz duygular yayması kaçınılmazdır.

İnsan Neden Mutsuz Olur?

Mutluluk kadar mutsuzluk da normal bir duygudur. Ancak mutlu olduğumuz durumlar için çok fazla sebep sayarken, mutsuzluk sebebimiz sorulduğunda ‘bilmem, mutsuzum işte’ diyerek sebebi yokmuş gibi sayarız. Mutsuzluk sebepsiz değildir. Aslında yaşantımızda bastırdığımız olumsuz duyguların yansıması olarak ortaya çıkar. Böyle zamanlarda kendimizi huzursuz, karamsar, içe kapanık hissederiz.

Çoğumuz mutsuzluğun yaşam koşullarıyla ilgisi olduğunu düşünürüz. Ancak yapılan araştırmalar bizi yanıltır. Mutluluk ve mutsuz olma halinin, birey kontrolü, psikolojik durumu ve alışkanlıklarıyla ilgili olduğu vurgulanarak yaşam koşullarıyla çok da ilişkisi olmadığı kanıtlanmıştır. Peki aslında hangi sebeplerle hissederiz bu mutsuzluğu?

Mutsuzluk duygusu olumsuz yaşam olayları ve psikolojik durumlar üzerine ortaya çıkmaktadır. Sevdiğimiz birini kaybetmek, kişilerarası ilişkilerde zedelenmeler, iş yaşantısında oluşan sorunlar, sağlık problemleri, maddi kayıplar, planlanan işlerinin yolunda gitmemesi gibi örnekler olumsuz yaşam olayları içindir. Psikolojik durumlar ise olayları algılayış biçimi, geçmiş yaşantılar, tecrübe edilen olumsuz durumlar, yaşanılanları büyütme eğilimlerimizdir. Bunların yanı sıra mutsuzluğa sebep olan alışkanlarımızdır. Bu alışkanlıklar aşağıda sıralandığı ve açıklandığı gibi olabilir:

Sürekli Olarak Bir Sonraki Adımı Düşünmek

Gelişmek için düşünmek ve geleceği beklemek bugünümüzü etkiliyorsa bu bize zarar verir. İçinde bulunduğumuz durumda durup nefes almadan, kendimizi tebrik etmeden, yaşadığımız günün keyfini çıkarmadan sürekli olarak gelecek için koşturmak mutluluğu ertelemektir. Ertesi günü, 2 yıl sonrasını, 5 yıl sonrasını düşünebiliriz. Ancak geleceği düşünürken bugünü kaçırıyorsak, bugün tekrar gelmeyecektir.

Aynı Mekanda Olmak

Sürekli aynı mekanda aynı şeyleri yapıyorsak bu bizi artık duygusal olarak tatmin etmeyecektir. Örneğin sürekli olarak evde olmak, uzun süreli yatakta zaman geçirmek mutluluk kaynağı olmayacaktır.

Kendini Kurban Saymak

Yaşadıklarınızın sadece sizin başınıza geldiğini düşünebilir, dünyanın bütün yükü altında ezildiğinizi düşünüyor olabilirsiniz. Ancak yaşadığınız herkesin zaman zaman hissettiği duygudan öte değildir. En büyük mutsuzluğun size ait olduğunu düşünmek, yaşadıklarınıza mahkum hissetmek harekete geçmenizi zorlaştıracaktır. Bu da mutsuzluk döngüsünün devamıdır.

Kötümser / Pesimist Olmak

Sürekli kötü olanı düşünmek, size gerçekten kötü şeyler yaşatabilir. Bu duruma kendini gerçekleştiren kehanet deriz. Örneğin bir tepsi taşıyorsunuz, düşüreceğinizi düşünüyor ya da çevreniz tarafından böyle bir algıya maruz bırakılıyorsunuz. Bu kehanet sizin gerçekten tepsiyi düşürmenizi sağlayabilir. Oluşan ‘sakarlık’ algısından sonra üzerinize taktığınız sakarlık etiketi sizinle olacaktır. Bu, diğer durumlar için de geçerlidir. Kötü olanı çağrıştırır ve beklerseniz, olumsuzlukla karşılaşma ihtimaliniz yüksektir.

Her Durumdan Şikayet Etmek

Şikayet etme alışkanlığı, içinde bulunduğunuz anın güzelliğini ya da iyi yanlarını görememeye sebep olur. Şikayet etmek için olumsuzluklara oldukça odaklanmanız gerektiği bu alışkanlık, olumsuz inançlarınızı destekleyecektir. Böylece mutsuz olmak kaçınılmazdır. Şikayetçi olduğunuz durumlarda mutsuzluk; sadece sizin değil, çevrenizde bulunan insanları da saracaktır.

Önündeki Engelleri Büyütmek

Aslında engel mi büyük? Yoksa gözünüzde mi büyüyor? Bu ayrımı yapmak olaylara bakış açımızı değiştirmektedir. Yaşadığınız aksilikleri, yolunda gitmeyen durumları öylesine büyütürüz ki ufak bir çözümle düzelmesine izin vermeyen kendimiz oluruz. Kendinizi olumsuzluğa mahkum etmek ya da yaşanabilecek ihtimalleri sakin karşılamak kişi kontrolündedir.

Mükemmeli Aramak

Her zaman mükemmelliğin peşinde olmak, kişinin tatmin olamamasına sebep olur. Örneğin; çok çabaladınız, gayet iyi bir iş çıkardınız. Kendinizi tebrik etmek, gurur duymak ve mutlu olmak yerine daha iyisini aramak kendinize haksızlık ve uzun süreli mutsuzluk getirir.

Kendini Sürekli Karşılaştırmak

Kendinizi önemsemek yerine sürekli başkalarıyla kıyaslayarak olduğunuz yerle ilgileniyorsanız bu mutsuzluk yaratacaktır. Başkalarının durumları da sizinki gibi elbette değişecektir. Değişim ve gelişim olumlu duygu farklılığına sebep olsa da bu, kendi sınırımız çerçevesinde olduğundadır.

Mutsuzken Neler Yapabiliriz?

Mutsuzluktan tamamen kurtulmak söz konusu değildir. Zaman zaman elbette mutsuz hissedebiliriz. Ancak bunu kronik halde yaşamak hem kişiye, hem çevresine zarar verebilir. Mutsuzluğu uzun süreli yaşamamak için bazı öneriler elbette mevcuttur.

Sizi Mutsuz Eden Alışkanlıkları Değiştirmeye Çalışın

Var olan alışkanlıklar, mutsuzluğu kuvvetlendirir. Olaylara bakışınızı, kendinize desteğinizi, mutsuzluğa tavrınızı, duygularınızı fark edin. Farkındalıkla alışkanlıklarınızı ufak ufak değiştirmek ruhsal değişime sebep olacaktır. Çünkü mutsuzluk, kişi kontrolünde ve algılayışla ilgilidir. Alıştığınız davranışlar, size olumsuz duygular hissettiriyor ya da olumsuzluğu büyütüyorsa, bunlardan uzaklaşmak iyi gelecektir.

Duygularınızı ve Yaşadıklarınızı Kağıda Yazın

‘Şuan ne hissediyorum ve neden hissediyorum’ şeklinde detaylandırın. Yazma eylemi, beyin aktivitesini güçlendirecek ve temeldeki gerçeğe ulaşmanızı sağlayacaktır. Duygu ve düşüncelerinizi açıkça ifade etmek, bastırılmış olanı yansıtacaktır. Yazmaktan çekinmeden, istediğiniz uzunlukta, iç dünyanızla sohbet edebilirsiniz. Düşünceler, somut cümlelere döküldükçe zihniniz rahatlayacaktır.

Hislerinizi ve Düşüncelerini Anlatın

Etrafınızda sizi önyargısız ve anlayarak dinleyecek birilerine hislerinizi anlatabilirsiniz. Ancak sizi anlayacak ve koşulsuz dinleyecek birinin olmadığını düşünüyorsanız alternatif olarak ayna karşısındaki benliğinize, akan bir suya, duran bir nesneye de anlatabilirsiniz. Böylece sıkışmış hissettiğiniz duygu ve düşünceler kelimeler eşliğinde size iyi hissettirecektir. Anlatma ihtiyacı giderildiğinde gerçekle yüzleşmek ve farklı noktaları tespit etmek kolaylaşacaktır.

Dışarı Çıkın ve Yürüyün

Nefes almak ve tempolu bir yürüyüş, zihninizde dönenleri ve size hissettirdiklerini anlamak için olumlu olacaktır. Hareket etmek insanı zinde tutan ve olumsuz hislerden uzaklaşmasını sağlayan eylemlerden biridir. Ayrıca açık havada yapılan bu eylem, duygu ve düşüncelerinizi kontrol edebilmeyi sağlayacaktır. Hayatın akışı içinde olmak ve dilediğiniz kadar uzağa, istediğiniz rotaya ulaşmak mutsuzluğun etkisini kısa vadeli tutacaktır.

İstediğiniz ve size iyi gelen müzikleri dinleyin.

Öncesinde yapmış olduğunuz müzik listenize göz atabilirsiniz. Böyle bir listeniz yoksa oluşturmayı deneyebilirsiniz. Müzik, yalnızca olumlu duyguları beslemez, olumsuz duyguları da dönüştürür. Sevdiğiniz şarkılar, bu dönüşüm için size destek olacaktır. İstediğiniz müzikleri ve istediğiniz tempoda dinlemek mutsuzluğunuza iyi gelecektir.

Kendize İyi Gelebilecek Seçenekler Oluşturun

Mutsuz olduğunuzda yapmayı sevdiğiniz, size iyi gelen aktivitelerle ilgilenin. Dilerseniz öncesinde aktiviteleri listeleyebilirsiniz. Yeni hobiler keşfetmek, var olan hobilerle ilgilenerek gelişmek mutsuzluğu giderecektir. Kendinizi en iyi siz tanır ve sevdiğiniz seçenekleri en iyi siz bilirsiniz. Dilediğiniz yerden başlayabilirsiniz!

Mutsuzluğa da Mutluluk Kadar Olağan Bakın

‘Şuanda yaşadığınız his ve düşünceler geçici. Bunları herkes yaşayabilir’ algısını şekillendirin. Mutsuzken kaçınmak ve mutlu olabilmek için telaşa kapılmak mutsuzluğu arttıracaktır. Öncelikle sakin kalmalı ve bunun geçici bir duygu olduğunu bilmeliyiz. Olumsuz duygu ve durumlar her insanın başına geldiği gibi elbette gidecektir. Her zaman mutlu olmak mümkün değildir. Bazen mutsuzluğa izin vermek, duygularımızı anlamak için yardımcı olacaktır.

Olumsuz Düşünerek Var Olan Enerjinizi Düşürmeyin

Otomatik düşünce ve inançlar bizi esir alır. İçinde bulunduğumuz duygular olumsuz olduğunda, otomatik düşünceler devreye girer ve daha kötü senaryoları ve duyguları davet eder. Suçlama, değersiz hissetme gibi duygular mutsuzluğa sürükler. Kendiniz için hassas davranın. Benliğinize karşı şefkatiniz, mutsuzlukla savaşabilir. Nasıl ki mutsuz bir arkadaşımız ya da partnerimiz olduğunda sonsuz destekle yanında oluyorsak, aynı şefkate kendimizin de ihtiyacı olduğunu unutmayalım. Değerlisiniz ve kendinizden alacağınız sevgiyle iyi hissedeceksiniz.

Eğer aşamadığınız düşünceler, kurtulamadığınız uzun süreli mutsuzluklar, peşinizi hiç bırakmayan olumsuz hisler varsa uzman desteği alabilirsiniz. Hem kendiniz hem çevrenizdeki insanlar olumsuz etkiler altında kalmak zorunda değilsiniz. Düşünceleri doğru yönlendirmek, duygularımıza da yön verecektir.

Yazar:

Psikolog Ceyda Kiraz