Duygudurum Bozukluğu Belirtileri Çeşitleri ve Tedavisi

Yaşam boyunca inişler ve çıkışlar olabilir. Gün içerisinde kendimizi üzgün ve depresif hissetmemiz bir yere kadar normaldir. Ancak duygudurum bozuklukları insan hayatını ciddi boyutlarda etkileyen, hatta intihar düşünceleri veya eylemlerine kadar götürebilmektedir. Ebeveynlerinde duygudurum bozukluğu belirtisi veya öyküsü olan her yaştan bireylerde görülme olasılığı daha yüksektir.

Duygu durum bozuklukları aile, sosyal ve iş veya okul hayatınızı etkiliyorsa psikolojik destek almanız gerekmektedir. DoktorBilgini.com ile Türkiye geneli şehrinizde bulunan psikolog ve psikiyatri doktorlarını inceleyebilirsiniz.

DuyguDurum Bozukluğu Nedir?

Duygudurum bozukluğu; bireylerin uzun süreli aşırı çoşkun (mani), aşırı üzgün ve depresif veya dönüşümlü olarak depresif ve mani dönemini yaşadığı ruh sağlığı hastalığıdır. Her yaştan insanda görülebilir ve bazı duygudurum bozuklukları yaşam boyu sürebilir.

Duygu Durum Bozukluğu Belirtileri Neledir?

Duygu durum bozukluğu belirtisi veya belirtileri bozukluk türüne göre ve kişiden kişiye göre değişiklik gösterebilmektedir. Depresif durumlarda genel olarak semptomları ise;

• Uzun süreli mutsuz ve üzgün hissetmek,
• Nedensiz halsizlik ve enerji kaybı,
• Sinirli ve huzursuz ruh hali,
• Çaresiz ve umutsuzluk duygusu,
• İştahsızlık veya aşırı yemek yeme,
• Uyku bozuklukları,
• Konsantrasyon ve odaklanmada güçlük,
• Keyif alınan aktivitelere ilgi kaybı,
• Ölüm ve intihar düşünceleri.

Bipolar bozukluğa bağlı olarak manik dönemlerde aşağıda bulunan belirtilerde görülebilir.

• Aşırı derecede mutlu, enerjik, coşkulu hissetmek,
• Hızlı hareket etmek ve konuşmak,
• Aşırı derecede planlar yapmak ve çok para harcamak,
• Uyku problemleri,
• Belirli bir sebep olmamasına rağmen gergin ruh hali.

Duygudurum Bozukluğu Sebepleri Neledir?

Yapılan araştrımalara göre duygudurum bozukluğu sebepleri kişiden kişiye ve bozukluğun türüne göre değişiklik gösterebilmektedir. Genel olarak nedenleri aşağıdaki gibidir.

• Biyolojik faktörler: Amigdala ve orbitofrontal korkteks beynimizde duygularımızı kontrol etmekle görevlidir. Duygudurum bozukluğu olan kişilerde yapılan beyin görüntüleme işlemlerinde amigdalanın genişlemiş olduğu gözlemlenmiştir.
  Ayrıca depresyon; diyabet, parkinson hastalığı ve kalp hastalıkları ile ilişkili olabilmektedir.
• Genetik faktörler: Ailesinde duygu durum bozukluğu belirtisi veya öyküsü olan kişilerde bozuklukların görülme olasılığı daha yüksektir. Bu nedenle bozuklukların genetik olduğu görülmektedir.
• Çevresel faktörler: Kişilerin sevdiği kişiyi veya kişileri kaybetmesi, stresli yaşam, travmatik olaylar, çocukluk çağı istismarı ve olumsuz aile tutumu bozuklukların gelişmesinde önemli etkendir.
• İlaçlar: Hastalıklar sonucu kullanılan ilaçlar kişilerde bağımlılık yapabilmektedir. Yaşanan bu bağımlılık sonucunda duygu kontrolleri zorlaşabilir.
  Alkol ve uyuşturucu bağımlığıda bozuklukların oluşmasında etken olabilir.

Duygudurum Bozuklukları Çeşitleri Nelerdir?

En sık görülen duygudurum bozuklukları çeşitleri depresyon ve bipolar bozukluk türleridir.

Depresyon

Depresyon dünya genelinde yaygın olarak görülen zihisel sağlık sorunudur. Depresyon yaşayan kişiler uzun süreli mutsuz, üzgün, çaresiz ve umutsuz hissedebilir. Bununla birlikte ölüm ve intihar düşüncesi içinde olabilirler. Depresyonun birçok çeşidi bulunmaktadır.

Doğum sonrası depresyon: Bu tür depresyon hamilelik döneminde veya hamilelikten sonra görülebilmektedir. Aile hayatını olumsuz yönde etkileyebilir. Hatta çocuk ile annenin bağ kurmasına engel olabilmektedir

Melankolik depresyon: Günlük hayat içerisinde bulunan aktivitelere ilgi kaybı, keyif almama, umutsuzluk, üzüntü ve belirgin bir depresif ruh hali ile kendisini gösterir. Sabahları belirtilerini daha çok göstermektedir.

Psikotik majör depresyon: Depresif belirtileri ile birlikte kişilerin halüsinasyon görme gibi psikotik ataklarla kendini gösteren depresyonun en şiddetli halidir. Bu tür depresyon türünü yaşayan kişilerde intihar düşünceleri daha yoğun olmaktadır.

Katatonik depresyon: Depresyon belirtileri ile beraber nadir ve şiddetli görülmektedir. Katatonik depresyon yaşayan kişiler konuşmayı ve iletişim kurmayı reddebilmektedir. Günlük hayatında anormal hareketsiz bir yaşam sürerler.

Mevsimsel depresyon: Sonbahar ve kış aylarında depresif ruh hali yaşanan bu depresyon türüne kış depresyonuda denmektedir. Yaz aylarında ve güneşli günlerde değresif ruh hali kendiliğinden geçer.

Distimik depresyon (Süreğen depresif bozukluk): Depresyon belirtilerinin en az iki yıl sürmesidir. Belirtilerin şiddeti azalabilir ancak depresyonun devam ettiği, depresyon türüdür.

Bipolar Bozukluk (İki Uçlu Duygudurum Bozukluğu)

Bipolar bozukluk dünya genelinde yaygın olarak görülebilen duygudurum bozukları arasıdadır. Depresif ve manik olmak üzere iki ayrı dönemin birbirini takip etmesidir. Depresif dönemde kişi depresyon belirtileri yaşar. Manik dönemde ise aşırı çoşkulu, özgüvenli ve mutlu hissedebilir. Manik dönemde aşırı derece para haracayabilir. Bipolar bozukluğu dört temel türü bulunmaktadır.

Bipolar I: Bipolar bozukluğun en şiddetli türüdür. Manik ve depresif ataklar en az bir hafta sürebilir ve hastaneye yatma ve yoğun doktor gözetimi gerektirebilir.

Bipolar II: Bipolar I’deki gibi ruh hali değişimleri depresyon ve mani dönemi birbirini takip eder. Ancak Bipolar bozukluk II yaşayan kişiler mani döneminin daha az şiddetli olduğu hipomani yaşarlar. Hipomani kişinin günlük hayatını etkileyecek kadar şiddetli ve belirgin değildir. Kişiler günlük ihtiyaçlarını giderebilir.

Siklotomik bozukluk: Depresyon ve mani döneminin sık ve kısa süreli döngüler ile birbirini takip etmesi ile oluşan bipolar bozukluk türüdür. Erken yaşlarda tanı konması zor olması ile birlikte psikiyatri doktorları tarafından tanı konması için belirtilerinin en az iki yıldır devam ediyor olması gerekmektedir.

Tanımlanmamış bipolar bozukluk: Bu bipolar türünde diğer türlerle belirtileri uyuşmayabilmektedir. Ancak kişilerin gündelik hayatını olumsuz yönde etkilemektedir.

Duygudurum Bozukluğu Tedavisi

Duygudurum bozukluğu tedavisi yaşanan bozukluğa ve kişiden kişiye göre değişiklik gösterebilmektedir. Genel olarak ilaç tedavisi ve psikoterapi süreçlerini içermektedir. Tedavi sürecinde kişinin farkındalığı çok önemlidir. Kişinin kendinin farkında olması ve belirtileri kontrol altına alabilmeyi öğrenmesi gerekmektedir.

Antidepresanlar: Antidepresanlar kendi içlerinde farklılık göstermektedir. Antidepresanların etkileri kişiden kişiye göre değişiklik gösterebilmektedir. Hangi antidepresanın kullanıması gerektiği psikiyatri doktorları tarafından belirlenmelidir. Ayrıca ilaçlar kırmızı reçeteli ve sadece psikiyatri doktorları tarafından reçete edilebilir.

Duygudurum dengeleyici ilaçlar: Genel olarak bipolar bozukluk yaşayan kişilerde yaşanan duygudurum değişikliklerinde kullanılan ilaçlardır. Duygudurum bozukluğu ilaçları manik dönemde yaşanan anormal beyin aktivesini dengelemeye yardımcı olurlar.

Psikiyatri doktorları depresyon ve manik dönemlere göre ilaçlarda değişiklik yapabilirler.

Psikoterapi: Kişinin olumsuz ve sağlıksız duygu, düşünce ve davranışlarını tanımasına ve değiştirmesine yardımcı olmayı amaçlamaktadır.