Ayrılma Kaygısı Bozukluğu

Ayrılma Kaygısı Bozukluğu (Seperasyon) günümüzde en çok gündem olan konulardan biridir. Yetişkinler, ergenler ve çocuklarda (anne,baba,arkadaş vs.) değer verdiği birinden ayrılma düşüncesiyle bile yoğun yaşadığı kaygı ve korkuyu hissetmesidir. Ayrılık kaygısı bozukluğu genellikle çocuklarda görülmekle beraber yetişkinlerde de nadiren olsa görülebilmektedir. Fakat bazı çocuklarda yetişkinliğe kadar devam edebilmektedir. Ayrılma kaygısı bozukluğu genellikle ilkokul çağında olan çocuklarda görülmektedir. Özellikle okula başlarken ve devam ederken ebeveynlerinden ayrılmakta çok zorlanırlar ayrıca bazen fiziksel de belirti gösterebilirler.

Ayrılma Kaygısı Bozukluğu Nedenleri

Bunun altında yatan başlıca nedenlerden bazıları ebeveyn davranışları, travmatik olaylar ve çevresel faktörler olabilmektedir. Aile içi şiddet, ani ölüm, kaza gibi travmatik olaylar ayrılma kaygısı bozukluğunu beslemektedir. Böylelikle çevresinde olan kişilere daha fazla duyarlı ve bağımlı olmaya başlarlar. Sadece travmatik olaylar değil, ebeveyn tutumları ayrılma kaygısı bozukluğunu tetikler. Ayrıca anne ve babaların aşırı korumacı davranışları çocukların ciddi şekilde evebeynlere daha da bağlanmasını sağlar. Bununla birlikte gelişim çağında olan çocukların öz-benliği gelişmekte zorlanabilmektedir. Eğer okulda ki hareketlerinden ya da dış görünüşünden zorbalığa uğruyorsa bu olaylarda ayrılma kaygısı bozukluğunu tetikler. Bununla birlikte anne ve babaya daha çok bağlanmaya başlarlar. Çünkü güvenli alanlarının sadece evebeynlerinin yanında olduğunu düşünürler. Başka psikolojik rahatsızlıklar da ayrılma kaygısı bozukluğu ile komorbite olabilmektedir.

Ayrılma Kaygısı Bozukluğu Belirtileri

En önemli belirtilerden biri ayrılma kaygısı bozukluğu yaşayan bireyler sevdikleri insanlardan ayrılma düşüncesine bile tahammül edemez. Ayrıca yoğun bir şekilde kaygı ve korku yaşarlar. Sürekli olarak bağlandıkları bireylerin yanında olmak isterler. Bununla birlikte çocukların ebeveynleriyle uyuma davranışları oldukça yaygındır. Ayrıca yaşanan kaygıyla beraber fiziksel belirtiler gözlenebilmektedir. Bunlardan başlıcaları ağlama, titreme, karın ağrısı, mide bulantısı ve bağırsak problemleri yaşanabilmektedir. Ayrılma kaygısından dolayı sevdiği insanlardan ayrılacakları için evden çıkmayı hiç istemezler. Ayrıca bozukluğu yaşayan çocuklarda okul reddi çok sıklıkla gözlemlenmektedir. Bakım veren ebeveynlerine adeta yapışma durumu gözlenir. Ayruca bazı çocuklar bağlandıkları kişilerden ayrı kalmaya dair aşırı korku duyabilmektedir. Ayrıca buna maruz kalmamak için önlemler alabilirler. AAB olan çocuklar yanlarında ebeveynleri olmadan uyumakta zorlanabilmektedir. Bununla birlikte yalnız yatağa gitmeyi reddedebilirler.Ayrıca felaketleştirdikleri konularla alakalı uykularında kabus görebilirler.

Ayrılma Kaygısı Bozukluğu Tedavisi İçin Öneriler

• En önemli önerilerden birisi çocuklarınıza teselli vermek yerine onları ne kadar çok sevdiğinizi söyleyerek ve sarılarak destek olabilirsiniz.
• Somut açıklamalarda bulunmaya çalışın çocukların anlayacağı dilden konuşmaya çalışın.
• Çocuk oyun oynarken ya da onun haberi yokken yanından ayrılmayın bu çocuğun size karşı güvenini kaybetmesine ve ani korkular geliştirmesine sebep olabilir.

Ayrılma Kaygısı Bozukluğu Tanı Kriterleri

1. Evden ya da ebeveynlerden ayrılacak gibi olduğunda ya da ayrıldığında fazla kaygılanma
2. Bağlandığı başlıca kişilerin ya da ebeveynlerin kaybedeceğini, hastalık, yaralanma, yıkım, ölüm gibi kötü bir olay geleceğiyle ilgili olarak, sürekli olarak, aşırı kaygı hissetme.
3. Ebeveyni olan kişilerden birinden ayrılmaya neden olacak, istenmedik bir olay (örn. kaybolma, kaçırılma, bir kaza geçirme, hastalanma) yaşayacağıyla ilgili olarak, sürekli bir biçimde, aşırı kaygılanma durumu.
4. Ayrılma korkusundan dolayı, okula, işe ya da başka bir yere gitmek için dışarı çıkmayı, evden uzaklaşmayı hiç istememe ya da buna karşı koyma sürekli olarak bahane üretme ve okul reddi oluşması.
5. Evde ya da başka ortamlarda tek başına kalmaktan ya da bağlandığı başlıca kişilerle birlikte olmamaktan, sürekli bir biçimde, aşırı korku duyma ya da bu konuda isteksizlik gösterme.
6. Evinin dışında ya da bağlandığı başlıca kişilerden biri yanında olmadan uyuma konusunda çok zorlanma ve uyuyamama.
7. Yineleyici bir biçimde, ayrılma konusunu da içerene kabus görme.
8. Ebeveynlerden ya da bağlandığı kişilerden ayrıldığında ya da ayrılacak gibi olduğunda fiziksel belirtilerle (örn. baş ağrıları, karın ağrıları, bulantı, kusma) ilgili yineleyen semptomların gözlenmesi.